Nooit eerder volgden meer leerlingen een richting met een arbeidsmarktgerichte finaliteit, het bso. Voor het zesde schooljaar op rij ligt het aantal inschrijvingen hiervoor hoger dan het schooljaar ervoor. Het tweede positieve nieuws betreft de doorstroming. De doorstroming die er komt voor deze leerlingen, zal eenvoudiger worden. Dit biedt een grote groep studenten meer mogelijkheden om verder te studeren, wat hun ook meer kansen zal geven om hun toekomstperspectief te vergroten.
Graduaatsopleidingen steeds populairder
In het hoger onderwijs zien we de graduaatsopleidingen steeds populairder worden dankzij hun laagdrempelige en arbeidsgerichte aanpak. Daardoor zijn die richtingen dan ook de ideale keuze voor studenten die afstuderen met de arbeidsgerichte finaliteit van een bso-richting en een diploma willen halen. Vanaf volgend academiejaar kunnen deze leerlingen zonder een zevende specialisatiejaar doorstromen naar graduaatsopleidingen, al moeten ze deze voor professionele bacheloropleidingen nog wel volgen.
Bezorgdheid over de startcompetenties
Door de verwachte hogere instroom van bso-leerlingen in graduaatsopleidingen zijn er wel wat bedenkingen bij het hoger onderwijs. Daar maakt men zich vooral zorgen over de startcompetenties en het verschil in kennisniveau dat deze leerlingen zullen hebben. Ze verwachten dat er meer ingezet zal moeten worden op begeleidingstrajecten en op remediëringstrajecten, en dat dit hun opleidingen dan ook onder druk kan brengen.
Extra investeringen in het bso-,tso- en kso-onderwijs
Als antwoord op de vraag van Tom Seurs (N-VA), verwees minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) naar afspraken in het Vlaams Regeerakkoord om meer te investeren in het bso-, tso- en kso-onderwijs. Concreet gaat het over een stijging van de werkingsmiddelen voor die opleidingen vanaf het schooljaar 2026-2027 met 55 miljoen euro per jaar.
"We doen dat om die opleidingen te versterken – daarvoor hebben we die financiële middelen nodig –, maar daarnaast ook om de schoolfactuur te milderen, want niet elke leerling kan een bepaalde richting volgen, omdat dat qua gereedschap veel geld kost. Dat gaat ook over het opwaarderen van die richtingen. Het is cruciaal dat we als maatschappij zeggen dat we die jongens en meisjes nadien nodig hebben op de arbeidsmarkt." beklemtoont minister Demir.
Een verhoogde inzet op studiekeuzebegeleiding
Er zijn al een aantal initiatieven om leerlingen te begeleiden bij het maken van hun studiekeuze. Denk bijvoorbeeld maar aan de talentcenters en de beroepenhuizen, maar het is erg belangrijk dat de studenten die al in het vijfde en het zesde leerjaar zitten, zo goed mogelijk georiënteerd worden. Vandaar het belang om de Vlaamse toetsen te introduceren in het zesde jaar van het secundair onderwijs, inclusief het bso. Dat gaat ook over het versterken van het kennisniveau van bijvoorbeeld wiskunde en Nederlands.
Minister Demir kondigde ook een verruiming van het Columbus-instrument aan dat leerlingen moet helpen bij het maken van een studiekeuze: "Wij zijn ook het Columbusinstrument goed aan het bekijken, ook om te kijken hoe we dat verder kunnen versterken, eventueel ook uitbreiden, zodat alle leerlingen van de derde graad in het secundair onderwijs er een beroep op kunnen doen, dus ook die van het bso. Dat is heel belangrijk. We zijn op dit moment met het kabinet aan het bekijken hoe we dat kunnen uitbreiden."
Graduaatsopleidingen creëren extra kansen
Vlaams volksvertegenwoordiger Tom Seurs (N-VA) reageert positief op de ambities van de minister: "Het gaat me hier voornamelijk over de kansen die we kunnen geven aan leerlingen uit het bso. Die kansen worden nu vergroot door dit open te trekken naar het hoger onderwijs, zodat ze zich daar ook gemakkelijker kunnen inschrijven. De leerlingen die graag willen verder studeren, krijgen die kansen. Ik heb zelf ooit lesgegeven in een school met bso- en tso-opleidingen. Daar zitten heel veel profielen, profielen die graag willen gaan werken, zo snel mogelijk, maar ook profielen die graag verder willen studeren. Die mogelijkheid is er. Minister, ik ben blij te horen dat u aangeeft dat er zal worden ingezet op de informatie naar die leerlingen, waar ze terechtkunnen, en op meerdere financieringsmogelijkheden voor de bso-, tso- en kso-richtingen."
