Minister Demir stelt paal en perk aan de hoge kosten van digitale leermiddelen

Wij doen er alles aan om digitale leermiddelen zo betaalbaar mogelijk te houden”. Dat gaf Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir aan tijdens een debat in de Commissie Onderwijs van het Vlaams Parlement. “We zorgen ervoor dat ouders zo weinig mogelijk verschil zien op hun normale schoolfactuur. Want naast de kortingen die we hen geven, wapenen we scholen en ouders ook om oneerlijke prijzen aan te vechten." Vlaams volksvertegenwoordiger Tom Seurs (N-VA) reageert tevreden op de houding van de minister en vult aan: “Scholen krijgen de vrijheid om eigen accenten te leggen in het ICT-beleid, afgestemd op hun doelpubliek en hun pedagogische visie.”

Met het nieuwe Digiplan kwam minister van Onderwijs Zuhal Demir voor de zomer met een allesomvattende visie op het gebruik van digitale leermiddelen in de klas. Terwijl het in tijden van de pandemie nog belangrijk was om via de Digisprong het recht op onderwijs te garanderen via grote investeringen in hardware, is het vandaag eerder van belang dat we laptops en andere digitale apparatuur inzetten als ondersteunende leermiddelen voor het bereiken van de nieuwe minimumdoelen. De minister onderstreept het belang van deze hervorming: “Het gaat mij om kwaliteit, efficiënt gebruik en betaalbaarheid zodat, als digitale middelen ingezet worden, ze echt een meerwaarde bieden in het leerproces. Dat is het doel op zich, en niet een computer voor iedereen, laat staan een gratis computer. Gratis bestaat ook gewoon niet.”

Vlaams volksvertegenwoordiger Tom Seurs (N-VA) treedt de minister bij en beklemtoont dat de scholen zelf keuzes kunnen maken: “De ene zal misschien niet verkocht zijn aan laptopkarren of voor een computerklas, maar ze kunnen dan kiezen voor individuele tablets. Iedereen heeft mogelijkheden om zijn ICT-beleid aan te passen aan zijn pedagogische project of aan zijn individuele leerlingen.”

Duidelijkheid over investeringen

Het Digiplan van de minister voorziet een investering van 325 miljoen euro en bevat diverse actiepunten, zoals o.m. investeringen in digitale leermiddelen, in cyberveiligheid en in professionalisering van leerkrachten. Tijdens de Commissie Onderwijs van 25 september 2025 gaf minister van Onderwijs Zuhal Demir meer toelichting over de regels om de voorziene ICT-middelen, nl. 176 miljoen euro, in 2025 toe te kennen: 46 miljoen voor collectieve infrastructuur in het basisonderwijs, 60 miljoen voor infrastructuur in het secundair onderwijs en 70 miljoen voor ICT-middelen voor het onderwijzend personeel.

Scholen hoeven hiervoor geen aanvraag te doen. De middelen worden ten laatste op 15 december uitbetaald en kunnen tot eind 2027 worden gebruikt. Daarnaast is er in het voorjaar van 2026 een tweede schijf voorzien, zodat scholen ook in de volgende jaren hun ICT-infrastructuur desgevallend kunnen vernieuwen.

De verantwoording van de middelen gebeurt via facturen vanaf 1 september 2025, in te dienen tot uiterlijk 31 augustus 2028. De administratie voert steekproeven uit om te controleren of de middelen correct zijn besteed.

Referentieprijzen

Sinds 12 september 2025 zijn de referentieprijzen gepubliceerd. Deze richtprijzen geven aan wat redelijk en proportioneel is om aan ouders door te rekenen wanneer een school individuele toestellen verplicht maakt. Scholen kunnen in bepaalde gevallen wel nog voor duurdere toestellen kiezen, bijvoorbeeld voor bepaalde technische studierichtingen. De referentieprijzen omvatten zakelijke kwaliteiten zoals duurzaamheid, langere levensduur en een garantie plus servicepakket en kunnen jaarlijks worden herzien. Daarom krijgen scholen extra middelen via het Digiplan en zijn ze verplicht sociale correcties te voorzien. Dit kan gaan om uitleendiensten, kosteloze alternatieven of gespreide betalingen bijvoorbeeld. Voor het secundair onderwijs kan een redelijke huur gevraagd worden, maar steeds in verhouding met de referentieprijzen.

Om de kosten verder te drukken moedigt de minister scholen aan om gebruik te maken van raamovereenkomsten en gezamenlijke aankoopkanalen zodat schaalvoordelen maximaal benut worden. Transparantie in het schoolreglement, advies van de schoolraad en sociale correcties zijn de garanties die dat verhinderen.

De minister sprak duidelijke taal over het belang van de referentieprijzen: “Het uitgangspunt bij dit Digiplan is dat elk kind, indien de lessituatie hier om vraagt, toegang heeft tot een passend toestel, ongeacht de financiële situatie van de ouders. Ouders mogen zich nooit verplicht voelen een toestel via de school aan te kopen indien een evenwaardig en betaalbaar toestel elders beschikbaar is. Wanneer ouders twijfelen aan de redelijkheid van de kosten, kunnen zij terecht bij de Commissie zorgvuldig bestuur, die vragen en klachten behandelt."

Vlaams volksvertegenwoordiger Tom Seurs (N-VA) stelt ook de scholen gerust die al toestellen hebben aangekocht: “Scholen die dit schooljaar al toestellen aankochten vallen nog onder de vorige regeling en worden niet retroactief gesanctioneerd. Met de nieuwe regels willen we net vermijden dat zulke buitensporige kosten zich in de toekomst voordoen.”

Geen extra planlast

Het nieuwe Digiplan bepaalt dat elke school een ICT-plan moet opmaken, maar de minister is stellig dat ze geen extra planlast wil opleggen: “Elke school moet een ICT-plan maken. Dit hoeft helemaal geen boek of wat-dan-ook te zijn. De bedoeling van een ICT-beleidsplan – daar alludeerde ook het Rekenhof naar – is dat men daar op zijn minst over nadenkt. Het Kenniscentrum Digisprong ondersteunt de scholen bij de opmaak. Er is dus wel ondersteuning. Dit wordt momenteel ook doorontwikkeld naar een interactieve tool met praktische informatie- en werkdocumenten, zodat de administratieve last voor scholen beperkt blijft. Op deze manier kunnen ze hun energie vooral richten op de uitvoering van kerntaken. Maar zo’n beleidsplan heeft vooral als doel dat scholen nadenken rond digitalisering.

Herbekijk het debat en lees hier het volledig verslag van de Commissie Onderwijs op 25 september 2025:

https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementair-werk/commissies/commissievergaderingen/1941164/verslag/1943104